Eduscience

Eduscience

Kto jest najcięższy? Kto najdłuższy? Kto najgłębiej nurkuje?

Najwięksi…

Rozmiar zwierzęcia zależy od jego bazy pokarmowej, stąd na lądzie roślinożercy są generalnie więksi niż w morzu. Jednak morskie drapieżniki, mające dostęp do bogatego źródła pokarmu, dzięki sile wyporu, mogą w wodzie osiągnąć o wiele większe rozmiary niż jakiekolwiek organizmy lądowe.

Największymi przedstawicielami fauny morskiej są ssaki, do których należą: drapieżne płetwonogie, reprezentowane przez morsy i foki, syreny, mające wspólnych przodków ze słoniami, oraz walenie. Reprezentantem tego ostatniego rzędu jest największy ssak Ziemi – płetwal błękitny, osiągający do 33 m długości i masę do 200 ton

Duże rozmiary osiągają także niektóre ryby, zwłaszcza chrzęstnoszkieletowe, takie jak rekiny i płaszczki. Największą rybą jest rekin wielorybi, który choć dorasta do 18 metrów, jest jednak zupełnie niegroźny dla człowieka, bo żywi się planktonem.

Największym morskim gadem jest, mogący ważyć do 900 kg, żółw skórzasty, który znosi jaja na piaszczystych plażach. Karapaks dorosłego żółwia skórzastego osiąga średnio 1–2 metry długości; rekord wynosi 213 cm. Największy znany okaz ważył 916 kg – jego masa jest poddawana w wątpliwość (przypuszcza się, że został błędnie zważony). Największy oprócz niego znany żółw skórzasty ważył 650 kg. Najczęściej spotyka się osobniki o masie ciała 300 do 400 kg.

Zaś wśród bezkręgowców prawdziwą rekordzistką jest kałamarnica olbrzymia, której długość ciała może przekraczać 18 metrów. O stworzeniach tych wiadomo bardzo niewiele, większość wiedzy na ich temat jest pozyskana z badań martwych osobników wyrzuconych przez morze lub szczątków ich ciała, znalezionych w żołądkach kaszalotów.

Najszybsi…

Większość ryb do napędu ciała używa płetw, głównie ogona, wijąc się wodzie prawie jak węże, machając na boki płetwą ogonową. Pozostałe płetwy pomagają im zachować równowagę i utrzymać właściwy kierunek. Należące do ssaków walenie, mają bardzo silny ogon, tak silny, że mogą pionowo wyskoczyć z wody. Ogony ssaków poruszają się w górę i w dół, a nie na boki jak u ryb. To właśnie one pchają zwierzęta przez wodę.

Morskie zwierzęta rozwijają duże prędkości, zwłaszcza podczas polowania lub ucieczki przed drapieżnikami, a na co dzień poruszają się raczej spokojnie, żeby nie tracić energii. Najszybsi pływacy są specjalnie przystosowani do szybkości: mają torpedowaty kształt ciała i bardzo silne mięśnie.

Najszybszą rybą, a zarazem najszybszym zwierzęciem w morzu, jest żaglica, która potrafi pływać z prędkością ponad 100 kilometrów na godzinę, czyli tak szybko jak rozpędzony samochód. Podczas pływania trzyma płetwy jak najbliżej ciała, prędkość nadają jej ruchy silnego ogona, a jej ostry dziób przecina wodę jak nóż. Nazwę swoją zawdzięcza płetwie grzbietowej, która – po rozwinięciu – przypomina żagiel.

Natomiast najszybszy morski ssak, orka, może poruszać się z prędkością 60 kilometrów na godzinę. Są to bardzo społeczne zwierzęta, żyjące niekiedy przez całe życie w grupie rodzinnej.

Najgłębiej nurkujący…

Kaszaloty prowadzą drapieżny tryb życia, polując na głowonogi. W poszukiwaniu pożywienia mogą nurkować na znaczne głębokości, najgłębiej spośród wszystkich ssaków. Staczają prawdziwe boje w głębinach, o czym świadczą o tym ślady odcisków przyssawek na skórze w okolicach pyska i głowy oraz blizny od ciosów zadanych dziobami głowonogów.

Kaszalot w ciągu godziny potrafi zejść na głębokość ponad 1000 metrów. Ssaki te są specjalnie przystosowane, aby stawić czoła nie tylko długim okresom bezdechu podczas zanurzenia, ale warunkom panującym na dużych głębokościach wysokiemu ciśnieniu oraz niskiej temperaturze. W wodach powierzchniowych, które opuszcza kaszalot, ciśnienie wynosi 1 atmosferę, a temperatura wody kilkanaście stopni, natomiast na głębokości 1000 metrów panujące ciśnienie jest 100 razy większe, a temperatura wody wynosi około 4°C.

Do zwierząt nurkujących bardzo głęboko należą też słonie morskie, a jedna z obserwacji mówi o tym, że wal Cuviera nurkuje głębiej niż kaszalot.

 

 

Autor: dr Agata Weydmann

Zielone wtorki z Scientix - seria webinariów

Serdecznie zapraszamy do udziału w webinariach cyklu „Zielone Wtorki z Scientix”. Co dwa-trzy tygodnie (we wtorki o godzinie 17.00) zaprosimy Państwa na spotkania online wokół tematów środowiskowych. Poprowadzą je pracownicy Instytutu Geofizyki…

Czytaj więcej

Dołącz do projektu polarnego dla szkół

Drodzy Nauczyciele, mamy dla Was i dla Waszych szkół kolejną projektową propozycję Projekt EDU-ARCTIC2 oferuje ciekawe pakiety, z którymi uczniowie mogą pracować samodzielnie lub pod Waszym okiem, a także webinaria polarne i filmy 360 stopni…

Czytaj więcej