Czy wiedza w szkole bierze się tylko z podręczników szkolnych? Czy szkoła może być bliżej rzeczywistości, w której żyją współczesne dzieci? Czy dzieci mogą się uczyć tak, jak lubią? Współczesny gimnazjalista ma wiedzę porównywalną do tej, jaką posiadał uczony ze Średniowiecza! Współczesny ośmiolatek wie więcej o świecie niż jego równolatek 15 lat temu! Jest tak, ponieważ dzieci wchłaniają informacje z różnych źródeł, szkoła i nauczyciel nie jest już głównym źródłem wiedzy – jak to było w okresie B.G. (Before Google). Te pytania i informacje inspirowały nas przy tworzeniu wsparcia metodycznego dla nauczycieli.

Jednym z celów projektu EDUSCIENCE jest przekazanie nauczycielom i nauczycielkom zaangażowanym w jego realizację w szkołach w całej Polsce wskazówek na temat skutecznych metod efektywnego uczenia. Już dzisiaj na pytanie, czy należy uczyć faktów, czy umiejętności większość nauczycieli odpowie zapewne, że umiejętności. Wciąż jednak szukamy odpowiedzi, jak to robić skutecznie. W projekcie EDUSCIENCE współpracujemy ze światowej sławy ekspertem ds. efektywnego uczenia się, doradcą rządu brytyjskiego w sprawach edukacji, Colinem Rose’m. W proponowanej przez nas metodyce nauczania często odwołujemy się do jego doświadczeń.

Metodyka projektu EDUSCIENCE ma na celu ułatwienie uczenia i nauczania wszystkim uczestniczącym w procesie kształcenia, zarówno nauczycielom, uczniom, jak i rodzicom. Przygotowaliśmy wiele narzędzi do wykorzystania w codziennej pracy w szkole. Projekt ma także na celu uświadomienie dziecku rozpoczynającemu edukację szkolną, w jaki sposób powinno się uczyć, by w jak najlepszym stopniu wykorzystać swoją inteligencję i możliwości podczas rozwiązywania problemów. Projekt pomoże dzieciom wykształcić umiejętności interpretowania świata i symboli stosowanych do jego opisu.

Proponowane metody rozwoju umiejętności dziecka mają prowadzić do pozytywnych zmian w jego osobowości. Mały człowiek zaczyna planować, organizować zabawy, otwarcie przedstawiać swój punkt widzenia, a przede wszystkim wierzyć w siebie i swoje możliwości.

Wsparcie metodyczne w projekcie jest wielopłaszczyznowe. Główne elementy, które składają się na to wsparcie, to:

1)      Poradniki metodyczne dla nauczycieli

2)      E-poradniki – narzędzia diagnostyczne dla uczniów i rodziców

3)      Materiały metodyczne na portalu

4)      Narzędzia interaktywne dostępne na platformie e-learningowej

5)      Programy nauczania

Poradniki metodyczne

Przygotowano cztery poradniki metodyczne dla nauczycieli – po jednym na każdy etap kształcenia. Teoria w nich zawarta oparta jest na idei inteligencji wielorakich Howarda Gardnera. Wychodzimy z założenia, że każdy uczeń posiada określony potencjał i talent, zadaniem nauczycieli jest stosowanie takich metod nauczania i narzędzi, by ten potencjał w swych podopiecznych odnaleźć. Koncepcja Gardnera ma niezwykle praktyczny użytek edukacyjny. Niesie ze sobą mnóstwo ciekawych rozwiązań metodycznych.

Poradniki zawierają również narzędzia do diagnozowania potencjału ucznia, jego preferowanego stylu uczenia się oraz talentów. Są w nich także konkretne rozwiązania metodyczne oraz różnego rodzaju techniki uczenia, które ułatwiają zdobywanie wiedzy i umiejętności przez uczniów z uwzględnieniem ich etapów rozwojowych. Poradniki dostępne są na platformie EDUSCIENCE w zakładce metodyka.

E-poradniki - narzędzia diagnostyczne dla uczniów i ich rodziców

Ważnym elementem metodyki nauczania stosowanej w projekcie EDUSCIENCE jest świadome angażowanie uczniów do procesu nauczania. Są oni nie tylko odbiorcami stosowanych przez nauczycieli metod, ale także sami poznają swoje możliwości i style uczenia. Pozwala im to zrozumieć, dlaczego jedni uczą się najefektywniej czytając w ciszy, inni muszą tekst wypowiadać na głos, jeszcze innym pomaga przepisywanie notatek, bądź chodzenie po pokoju podczas nauki. Uczeń uświadamia sobie, że sposoby uczenia się poszczególnych osób mogą się od siebie różnić i powinien poszukiwać tych metod, które są najskuteczniejsze dla niego.

W procesie poznawania świata uczeń jest nie tylko odbiorcą przekazywanych mu treści, ale także aktywnym odkrywcą, który sam formułuje pytania i przy pomocy nauczyciela poszukuje na nie odpowiedzi. Nie musi korzystać z gotowych schematów rozwiązywania problemów, ale sam poszukuje własnej drogi do rozwiązania zadań, dzięki czemu coraz lepiej rozumie prawa rządzące światem, a także staje się odkrywcą, a nauka jest ciekawym doświadczeniem odkrywania i poznawania.

E-Poradniki zostały stworzone jako kontynuacja poradników dla nauczycieli w celu ujednolicenia oddziaływań nauczycieli na uczniów oraz ścisłej z nimi współpracy. Oparte są przede wszystkim na diagnozowaniu portretu młodego człowieka, uświadamianiu sobie własnego potencjału, mocnych stron oraz dobraniu metod uczenia się ułatwiających zapamiętywanie nowego materiału.

Opracowano 4 e-poradniki dla uczniów, po jednym dla każdego etapu edukacyjnego. Wyjątek stanowi poradnik dla klas 1-3 szkoły podstawowej, który jest skierowany do rodziców, którzy mają bezpośredni wpływ na rozwój dziecka, są także największym jego autorytetem.

Dla każdego etapu zaplanowano po trzy testy diagnozy możliwości ucznia. Należą do nich: test na portret dominacji (dominacja półkuli mózgowej oraz lateralizacja), style uczenia i inteligencje wielorakie.

W zależności od wyniku testu, po jego zakończeniu pojawiają się opisy potencjału ucznia. Trzecim etapem diagnozy jest dobór metod uczenia się, jak również zasobów z platformy EDUSCIENCE  korzystnych dla ucznia o określonym potencjale i stylu uczenia się.

E-poradniki dostępne są na platformie EDUSCIENCE w zakładce metodyka.

Materiały metodyczne na portalu

Na portalu dzielimy się z nauczycielami wybranymi metodami nauczania, przedstawionymi w poradnikach metodycznych dla wszystkich etapów kształcenia. Publikujemy również materiały bazujące na doświadczeniach naszych metodyków z pracy w szkołach. Na portalu dostępnych jest obecnie 15 artykułów metodycznych. Dotyczą one m.in. wybranych metod uczenia się, skuteczności stosowania tablic interaktywnych w procesie dydaktycznym, metod pracy z uczniem zdolnym czy polecanych edukacyjnych zasobów internetowych. Wybrane artykuły zawierają wskazówki z zakresu psychologii edukacji. Znajduje się tam również artykuł zachęcający do świadomego podejścia do wdrażania zasady równości szans płci wśród uczniów i uczennic w codziennej pracy z nimi.

W dziale „Multimedia” dostępne są wskazówki metodyczne przedstawione w formie prezentacji multimedialnych. Dodatkowo przygotowaliśmy 16 krótkich filmów metodycznych z udziałem naszego eksperta (Seria „Jak zacząć?”, seria „”Jak sprawić, by uczeń chciał się uczyć?” oraz „Jak przekonać, że nagradzanie uczniów jest skuteczniejsze niż karanie?” i „Czy uczniowie powinni mieć zadawaną pracę domową?”).

Materiały dostępne są na portalu w zakładce „Dla nauczycieli” (www.eduscience.pl/dla-nauczycieli)

Narzędzia interaktywne na platformie

Bardzo ciekawym narzędziem do pracy na lekcji są mapy myśli. Platforma zawiera program, dzięki któremu w łatwy i przystępny sposób, obrazowo można organizować na bieżąco różne pojęcia, hasła czy procesy w formie map myśli. Narzędzie pozwala na różnicowanie kolorów, formy, czcionki i rozmiaru. Taki obraz każdy uczeń może wydrukować bądź uaktualniać w trakcie uczenia się.

Kolejnym elementem są wejściówki i wyjściówki – są to materiały interaktywne, które bezpośrednio nawiązują do metod pracy z uczniami zaproponowanych w poradnikach metodycznych. Są to sposoby na organizację procesu uczenia się u uczniów oraz sprawdzenie ich wiedzy posiadanej przed lekcją oraz zdobytej na lekcji. Jest to również narzędzie przydatne dla nauczyciela w procesie ewaluacji własnego warsztatu pracy.

Na platformie umożliwiono tworzenie lekcji w specjalnym edytorze. Jest to intuicyjne narzędzie do tworzenia scenariuszy lekcji wraz z zasobami, które układane są w kolejności, w jakiej nauczyciel zamierza je wyświetlać podczas lekcji z uczniami. W edytorze w łatwy sposób można wpisać cele lekcji oraz dodać treści z podstawy programowej (są one dostępne na platformie, wystarczy wybrać w edytorze, co usprawnia pracę nauczyciela). Narzędzie to pozwala uporządkować nauczycielowi zgromadzone materiały i skorzystać z nich w odpowiednim momencie na lekcji. Narzędzie umożliwia także wprowadzanie zmian na bieżąco (np. wyszukiwanie dodatkowych materiałów), jeśli zajdzie taka potrzeba wynikająca z toku lekcji, bądź pytań ze strony uczniów. 

Rewolucyjnym narzędziem dostępnym na platformie jest edytor programów nauczania. Narzędzie to daje nauczycielom możliwość napisania własnego programu z uwzględnieniem metod nauczania zaczerpniętych z poradników. Użytkownik, tworząc program, ma możliwość zaznaczenia określonych treści i działań z podstawy programowej kształcenia ogólnego oraz metod, które zostają przeniesione do tworzonego dokumentu. Ma także możliwość dodania zaproponowanych przez siebie dodatkowych celów, treści i wskazówek metodycznych. W programie może umieszczać także przygotowany przez siebie opis założonych osiągnięć ucznia oraz obowiązujące w danej szkole sposoby oceniania i sprawdzania osiągnięć ucznia. Program komputerowy formatuje materiał, a nauczyciel może go wydrukować. Nauczyciele mają możliwość publikowania swoich programów nauczania i udostępniania ich innym użytkownikom.

Możliwość dołączenia do programu nauczania wybranych zasobów dydaktycznych z platformy powoduje, że w ten sposób nauczyciel tworzy nie tylko swój program nauczania, ale również podręcznik, z którego korzysta przy realizacji programu

Programy nauczania

W projekcie stworzono cztery programy nauczania, po jednym dla każdego etapu edukacyjnego (I etap – edukacja wczesnoszkolna, II etap – przyroda, III etap – fizyka, IV etap – geografia). Są to przykładowe programy nauczania, które można realizować wykorzystując zasoby dydaktyczne umieszczone na platformie. Programy nauczania oprócz celów, treści nauczania, założeń osiągnięć uczniów i propozycji sposobów oceniania, posiadają wskazówki metodyczne dotyczące realizacji programu w oparciu o metody zaproponowane dla poszczególnych etapów edukacyjnych w poradnikach metodycznych. Ponadto dodatkowym ułatwieniem dla nauczycieli jest zestawienie treści nauczania z wybranymi zasobami dydaktycznymi dostępnymi na platformie. W ten sposób nauczyciel może szybko przygotować atrakcyjną lekcję bez konieczności wyszukiwania materiałów.