Propozycja 5.

Obserwatorium Astrogeodynamiczne w Borówcu
Drapałka 4, 62-035 Kórnik

Maksymalna liczba uczniów podczas zajęć to 15.

Sprawdź wolne terminy w harmonogramie

Czym zajmuje się Obserwatorium Astrogeodynamiczne?

Czas trwania: 45 minut

Obserwatorium Astrogeodynamiczne w Borówcu jest częścią Centrum Badań Kosmicznych PAN. Do głównych zadań obserwatorium należą:

• udział w tworzeniu międzynarodowej skali czasu UTC,
• tworzenie polskiej atomowej skali czasu TA(PL),
• porównywanie zegarów atomowych technikami transferu czasu,
• pomiary GNSS (ang. Global Navigation Satellite System) – ogólnoświatowego cywilnego systemy nawigacji,
• pomiary laserowe sztucznych satelitów Ziemi.

Podczas zajęć w obserwatorium uczestnicy wycieczki poznają historię badań prowadzonych w tym miejscu. Będą mieli także okazję zwiedzić obserwatorium, m.in. jedyną w Polsce i jedną z niewielu na świecie stację laserową. Zapoznają się z metodami prowadzonych badań oraz stosowaną aparaturą.

Pomiary laserowe a wędrówka kontynentów

Czas trwania: 45 minut

W Obserwatorium w Borówcu działa permanentna stacja GPS zajmująca się obserwacją satelitów na potrzeby Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej. Dzięki współpracy obserwatorium z ponad 200 ogólnoświatowymi agencjami możliwe jest uzyskiwania jak najdokładniejszych pomiarów. Podczas wycieczki uczniowie poznają zastosowanie badań laserowych i GPS do określania kierunków i tempa przemieszczania się płyt litosfery oraz pionowych ruchów skorupy ziemskiej.

W jaki sposób odkrywamy Kosmos?

Czas trwania: 45 minut

Stacja laserowa obserwatorium w Borówcu jest częścią International Laser Ranging Service, międzynarodowej organizacji skupiającej podobne placówki z całego świata. Stacja wykonuje laserowe pomiary odległości sztucznych satelitów Ziemi.

Podczas zajęć uczniowie dowiedzą się, czym jest światło laserowe, czym różni się od innych rodzajów światła oraz w jaki sposób prowadzi się obserwacje laserowe. Poznają, czym jest wyznaczanie rozbieżności wiązki laserowej, wyznaczenie pola powierzchni przekroju poprzecznego wiązki laserowej dla satelitów na różnych wysokościach i na powierzchni Księżyca, lokalizowanie wybranych satelitów na niebie.

Uczniowie będą mieli okazję poznać wkład polskich naukowców w odkrywanie tajemnic Kosmosu (wysłanie w przestrzeń kosmiczną satelity BRITE). Na najmłodszych uczestników wycieczki czekają zajęcia praktyczne – konstruowanie modelu satelity BRITE. Wszyscy zaś będą mogli poznać ciekawostki związane z fizyką i astronomią, m.in. światłowody, laserową harfę Jeana-Michela Jarre’a, skończoną szybkość światła i konsekwencje tego faktu (paradoks bliźniąt, podróże międzygwiezdne, dylatacja czasu).

Co lata nad naszymi głowami?

Czas trwania: 45 minut

Wystrzelenia pierwszego sztucznego satelity Sputnika I zapoczątkowało Wielki Wyścig w dziedzinie astronautyki między dwoma mocarstwami: ZSRR i USA. Finałem tego wyścigu było lądowanie załogi Apollo 11 na Księżycu 20 lipca 1969 roku. Szybko zrozumiano, jakie korzyści płyną z eksploracji Kosmosu. Na potrzeby różnych misji projektuje się różne satelity. Mamy satelity teledetekcyjne, telekomunikacyjne, nawigacyjne, meteorologiczne, oceanograficzne, geofizyczne, geodynamiczne, militarne. Zaistniała również ogromna potrzeba śledzenia i ciągłego monitorowania takich obiektów, których liczba bardzo szybko rosła. Pojawił się problem braku miejsca w przestrzeni wokół Ziemi. Przybywało satelitów, jak i sztucznych śmieci kosmicznych - pozostałości po rozbitych satelitach i rakietach, jak też nieczynnych już satelitów.. Utrudniało to przygotowywanie kolejnych misji i groziło kolizjami różnych obiektów na orbicie, jak też zderzeniami z obiektami pochodzenia naturalnego.

Nad tym, jak radzić sobie z tego typu problemami, zastanawiają się naukowcy na całym świecie. Temu zagadnieniu będzie także poświęcona ta część zajęć. Uczniowie dowiedzą się, jakie typy satelitów latają nad naszymi głowami, co i jak widzą takie satelity i do czego służą.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ISS

Czas trwania: 45 minut

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ISS (ang. International Space Station) to jedyne miejsce poza Ziemią, w którym żyje człowiek. To największy sztuczny satelita i największe laboratorium kosmiczne, jakie kiedykolwiek okrążało Ziemię. Jak wygląda życie na ISS, jak wyglądają Ziemia i Kosmos z pokładu ISS i po co nam takie kosmiczne laboratorium, jak każdy z nas może śledzić ISS? Odpowiedzi na te i inne pytania uczniowie znajdą podczas tej części zajęć. Istnieje także możliwość połączenia na żywo ze stacją i podejrzenia, co aktualnie dzieje się na pokładzie ISS (zależy to jednak od tego, czy astronauci odpoczywają - śpią, czy też nie).

Propozycja zajęć praktycznych (także w terenie):

Czas trwania: dostosowany do potrzeb grupy i warunków

• Obserwacje plam słonecznych (tylko wtedy, kiedy będzie bezchmurna pogoda).
• Sklejanie modelu satelity BRITE, wyklejanie Układu Słonecznego (zajęcia dla najmłodszych uczniów szkół podstawowych).
• Odnajdywanie i rozpoznawanie obserwowanych obiektów za pomocą teleskopu (zajęcia dla uczniów szkół podstawowych).
• Quiz astronomiczny.

Propozycja zajęć uzupełniających do realizacji na koszt szkoły

Zamek w Kórniku
Zamkowa 5, 62-035 Kórnik

Zamek jest bez wątpienia głównym obiektem turystycznym miasta Kórnik. Położony jest w odległości zaledwie kilku kilometrów od Obserwatorium Astrogeodynamicznego w Borówcu. Jest on nie tylko siedzibą biblioteki rodowej Działyńskich, obecnie biblioteki Polskiej Akademii Nauk, ale także wspaniałym obiektem architektonicznym, mieszczącym w swych wnętrzach muzeum.

Arboretum Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku
Parkowa 5, 62-035 Kórnik

Na uczestników zajęć w Arboretum Kórnickim czekają przygotowane zielone lekcje. Uczniowie mogą także przejść ścieżką turystyczno-edukacyjną „Drzewa świata”, na której będą wędrować szlakiem 25 wybranych gatunków drzew występujących w naturze na obszarach Europy, Azji i Ameryki Północnej.