Jak zwiększyć rozpoznawalność osiągnięć polskiej nauki? Przybliżając społeczeństwu jedną z jej wizytówek: badania polarne! Rusza projekt EDU-ARCTIC.PL, finansowany w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego „DIALOG”.
Projekt bazuje na doświadczeniach przedsięwzięć dotychczas zrealizowanych przez Instytut Geofizyki PAN, będąc jednocześnie ich twórczym rozwinięciem oraz wykorzystuje nawiązaną współpracę międzynarodową z partnerami naukowymi, a także bogatą bazę kontaktów, w tym zaangażowanych nauczycieli, w kilkudziesięciu krajach Europy.
„Początkowo chcieliśmy przede wszystkim kontynuować działania, które sprawdziły się w projekcie EDU-ARCTIC, finansowanym w ramach Horyzontu2020.” – mówi dr Agata Goździk, kierownik EDU-ARCTIC i EDU-ARCTIC.PL. „Zainteresowanie tym projektem przerosło nasze oczekiwania: ponad 1200 nauczycieli z 60 krajów z całego świata zaangażowanych w nasze działania to imponujący wynik; projekt zresztą został zgłoszony przez MNiSW w 2016 r. (White House Arctic Science Ministerial w Waszyngtonie) oraz w 2018 toku (Arctic Science Ministerial w Berlinie) jako ważna i warta kontynuowania inicjatywa. Szybko okazało się jednak, że mamy mnóstwo zupełnie nowych pomysłów, na przykład 3D mapping – polarną animację na budynku. Jesteśmy po wstępnych rozmowach z Muzeum Pałacu w Wilanowie, chcemy stać się ważną częścią zimowych Królewskich Ogrodów Światła w sezonie 2020/2021. Wiosną 2021r. zorganizujemy Festiwal Polarny z mnóstwem atrakcji. Przez dwa lata będziemy prowadzić webinaria, ale też zajęcia „na żywo”: wykłady otwarte, zajęcia dla uniwersytetów trzeciego wieku i uniwersytetów dziecięcych. Będziemy się pojawiać na imprezach terenowych. Na naszym portalu znajdą się m.in. artykuły popularnonaukowe, materiały RODZINNE LABORATORIUM pozwalające wprowadzić tematykę polarną w postaci gier, quizów, krzyżówek czy łatwych eksperymentów. Z kolei na kanale Youtube opublikujemy serię filmów „(Ant)Arktyka bez tajemnic”. Dla najmłodszych przygotujemy grę obrazkową, dla nieco starszych – aplikację mobilną POLARNA PODRÓŻ.”
Słuchać i czytać o Arktyce to oczywiście nie to samo, co być tam naprawdę. I chociaż obszary polarne zaczynają być odwiedzane przez turystów, to regiony te pozostają w powszechnej świadomości czymś odległym, tajemniczym i niedostępnym. Dla tych, którzy marzą o arktycznej przygodzie, przygotowaliśmy Konkurs MISJA POLARNA. Młodzież, studenci, ale też wszyscy dorośli „niespecjaliści” będą mieli unikalną szansę wzięcia udziału w wyprawie na Spitsbergen, a konkretnie do Polskiej Stacji Polarnej Horsund. Zadaniem konkursowym będzie przygotowanie projektu badawczego bądź zaproponowanie innowacji, mającej zastosowanie w regionach polarnych.
Z kolei młodsi, przyszli/obecni pasjonaci nauki będą mogli wygrać udział w Szkole Letniej – trzydniowym obozie naukowym w obserwatoriach Instytutu Geofizyki PAN, pełnym eksperymentów, wycieczek, obserwacji – ich zadaniem konkursowym będzie z kolei przygotowanie posteru naukowego na wybrany temat związany z badaniami polarnymi.
Przed nami intensywne 2 lata. Co mamy nadzieję osiągnąć?
Badania polarne są częścią naszej kultury narodowej, wizytówką polskiej nauki, budują markę i prestiż Polski w międzynarodowym wymiarze. Szczególne znaczenie ma tu działalność polskich stacji polarnych, w szczególności Polskiej Stacji Polarnej im. Stanisława Siedleckiego w Hornsundzie, które prowadzą m.in. badania z zakresu oceanografii, geologii, geomorfologii, glacjologii, meteorologii, sejsmologii i ekologii. Tak interdyscyplinarny charakter badań pozwali wypromować wiele aspektów polskich osiągnięć naukowych. „Jednocześnie dużo łatwiej zainteresować niespecjalistów badaniami prowadzonymi w Arktyce czy Antarktyce, niż samą nauką jako taką.” – dodaje dr Agata Goździk.
Obszary polarne to niezwykła przestrzeń, procesy i zmiany tam zachodzące mają większy wpływ na nasze życie, niż nam się wydaje. Wiemy z doświadczenia, że transmisje z Arktyki czy Antarktyki są interesujące i atrakcyjne, a wyjazd naukowy "na daleką północ" może zachęcić np. studentów do rozważenia wyboru naukowej ścieżki kariery.
Chcemy też przyczynić się do wzrostu wykorzystania nowoczesnych narzędzi komunikacyjnych i multimedialnych w edukacji dzieci i seniorów. Z drugiej strony, efektem projektu ma być również wzrost kompetencji naukowców w zakresie popularyzacji nauki.
