Czym niedźwiedzie grzeją w zimowych legowiskach? Dlaczego nie biegają, żeby się rozgrzać? Dlaczego nie marzną im łapy?
Niedźwiedzie polarne to jedne z największych niedźwiedzi: dorosłe samce mogą ważyć nawet ponad 700 kg! Zamieszkują Arktykę i przez większą część swojego życia są związane z morzem, traktując kry lodowe jak dryfujące platformy do polowania na tłuste foki, zwłaszcza nerpy, a na lądzie poruszają się głównie wzdłuż skutych lodem brzegów, gdzie polują także na ptaki, gryzonie, młode morsy. Rzadko w ich jadłospisie pojawiają się piżmowoły lub renifery, które są szybkie i łatwo uciekają niedźwiedziom, ponadto te nie mogą ich gonić ze względu na ryzyko przegrzania organizmu.
Pomimo swojego ciepłego futra i warstwy tłuszczu, które stanowią świetną izolację, jesienią (już od września, ale najczęściej w październiku lub listopadzie) niedźwiedzie polarne wygrzebują jamy, przeważnie od zawietrznej strony w śnieżnych zaspach, które służą im za legowiska. W porównaniu z temperaturą na zewnątrz, która w czasie zimy nierzadko spada poniżej –20°C, gawra, czyli niedźwiedzie legowisko jest miejscem niezwykle ciepłym, bo panuje w nim ok. +15°C. Zwierzęta ogrzewają jamę ciepłem własnego ciała, a utrzymanie tak wysokiej temperatury jest możliwe dzięki izolującym właściwościom śniegu. Wszystkie niedźwiedzie polarne potrafią wygrzebać gawrę ale zazwyczaj tylko ciężarne samice zapadają w niej w sen na dłuższy okres, pozostałe niedźwiedzie przeczekują w ukryciu jedynie okres złej pogody, czy burze śnieżne. Niedźwiedzie są samotnikami. W towarzystwie można je spotkać w niewielu sytuacjach życiowych – w czasie: łączenia się w pary, walki o partnerkę, spożywania padliny lub pierwszych dwóch lat życia, kiedy przychodzącymi na świat niedźwiadkami zajmuje się matka. Niedźwiedzie są świetnymi piechurami – w poszukiwaniu pożywienia przemierzają w ciągu roku średnio 15 tys. km (co daje średnio ponad 40 km dziennie!). Marsz po lodowej powierzchni ułatwiają im przystosowania na łapach w postaci szczotkowatej sierści, stanowiącej doskonały izolator.
W grudniu lub styczniu w wykopanych jamach, po ciąży która trwa około 195-265 dni, samice rodzą najczęściej dwa młode. Po urodzeniu niedźwiadki są zupełnie bezbronne i zależne od matki: ważą około pół kilograma, nie mają sierści, są ślepe i głuche. Komora, w której mieszkają jest położona wyżej niż wejście do gawry, dzięki czemu nie uchodzi z niej ciepło. W czasie zimy młode intensywnie odżywają się tłustym mlekiem matki i szybko rosną. Kiedy na przełomie kwietnia i maja po raz pierwszy wychodzą z legowiska, są już kilkukrotnie większe niż tuż po narodzinach i gotowe do nauki trudnego życia pośród arktycznych lodów.
Liczba niedźwiedzi polarnych globalnie rośnie. Szacuje się ją obecnie na 20 000 do 25 000 osobników. Populacja niedźwiedzi polarnych jest zagrożona podnoszeniem się temperatury powietrza na Ziemi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody nadała temu gatunkowi status gatunku narażonego na wyginięcie.
Tekst: dr Agata Weydmann
Źródła:
http://www.polarbearsinternational.org/ http://www.iucnredlist.org/details/22823/0
O niedźwiedziach polarnych wcześniej pisaliśmy na portalu EDUSCIENCE w artykule Niedźwiedzie polarne nie lubią wiosny, we wpisie na blogu Lekcja o niedźwiedziach polarnych, który był podsumowaniem lekcji przeprowadzonej online z Hornsundu, dotyczącej pożywienia niedźwiedzi polarnych. Filmy, których bohaterem jest niedźwiedź polarny można zobaczyć we wpisach Odwiedziny niedźwiedzi i Niedźwiedzie polarne w Hornsundzie.
Galeria zdjęć
