Wzrastająca ilość odpadów komunalnych jest problemem społecznym, zwłaszcza w dużych aglomeracjach. Jak rozwiązano ten problem w Wiedniu? Zapraszamy do zapoznania się z opisem jednej z dwóch spalarni odpadów komunalnych w tym mieście – spalarni Spittelau.
Spittelau – to północna część 9. dzielnicy Wiednia, ważny węzeł komunikacyjny, znajduje się ok. 3 km na północny zachód od katedry św. Szczepana.
Historia spalarni
Spalarnia śmieci w Spittelau (48º14’04”N, 16º21’34”E) zaopatruje w pierwszej kolejności w ekologiczne ciepło szpital AKH w Wiedniu. Z tego też powodu powstała w latach 1969–1971, w tym celu została odbudowana po pożarze, który nastąpił podczas przeglądu technicznego w 1987 roku, mimo sprzeciwu społeczeństwa. Za odbudową opowiadał się wówczas Urząd Miasta z burmistrzem Wiednia dr Helmutem Zilkiem. Za podjęciem takiej decyzji przemawiały: istnienie kompletnej infrastruktury ciepłowniczej i krótka droga wywozu odpadów komunalnych. Projekt nowej spalarni zakładał, że będzie ona spełniała wysokie standardy ochrony środowiska, a najnowocześniejsza technologia ma ją uczynić najczystszym zakładem termicznej obróbki odpadów komunalnych.
Ponadto władze miasta założyły, że budynek nie będzie już przemysłowym monumentem, lecz przyjaznym dla mieszkańców architektonicznym obiektem, wskazującym swoim wyglądem na ekologiczne założenia spalarni. Prace projektowe zostały powierzone znanemu zwolennikowi ochrony przyrody architektowi Friedensreichowi Hundertwasserowi, który znając fakt, że termiczne przetwarzanie śmieci jest najbardziej przyjazną dla środowiska metodą zagospodarowania odpadów, a więc zgodną z jego przekonaniami, zdecydował się wykonać projekt spalarni Spittelau społecznie – za darmo!
Od 1988 roku do momentu oddania 2 września 1992 roku Hundertwasser pracował nad przeistoczeniem szarej, ponurej, niemającej ozdób spalarni w radosną budowlę, której widok dla każdego przybysza jest przyjemnym powitaniem. Już z daleka pozdrawiają go jej kolorowe fasady i złota kula na kominie. „Zielony” dach i obsadzone drzewami zadaszenie przed głównym budynkiem są powrotem do natury.
Pustułki, liczne mieszkanki zburzonej budowli, zamieszkały w gniazdach zbudowanych w kominie spalarni. Obecnie spalarnia w Spittelau jest postrzegana jako przykład harmonii: człowieka, natury i nauki. Z daleka widoczna, w słońcu mieniąca się złota kula na kominie należy do krajobrazu Wiednia, tak jak Katedra św. Szczepana czy wielka karuzela na Praterze.
Co dzieje się z odpadami za kolorową fasadą?
Przywiezione odpady są na wstępie ważone, po czym składowane w bunkrze o kubaturze 7000 m³. Następnie chwytakiem przenoszone do dwóch linii spalania (pieców rusztowych), gdzie są termicznie przetwarzane (spalane). Powstały przy spalaniu popiół spada do pojemników z wodą znajdujących się na końcu ruchomego rusztu, w którym wytrącana jest szlaka*.
Powstałe przy spalaniu gazy (spaliny) przechodzą do wymiennika ciepła, w którym z pary uzyskuje się energię cieplną i elektryczną. Spaliny po przejściu przez wymiennik są oczyszczane przez szereg najnowocześniejszych urządzeń.
Najpierw spaliny przechodzą przez elektrofiltry, w których odzyskuje się 99,9% pyłu (części stałe). Następnie gaz trafia do dwóch cylindrycznych wież myjących, w pierwszej z nich wytrącany jest chlorowodór i fluorowodór oraz metale ciężkie, a w drugiej – dwutlenek siarki. „Umyty” w ten sposób gaz trafia do elektrodynamicznych filtrów Venturiego, które zatrzymują pozostałe części stałe (pył).
Woda z pierwszej wieży myjącej gaz jest dwustopniowo oczyszczana w procesie sedymentacji**. Osadzane są metale ciężkie. Woda z drugiej wieży myjącej po wielokrotnym użyciu jest znajduje służy do mycia urządzenia recyklingowego, gdzie wytrącany jest gips potrzebny w basenie, w którym wytrącana jest szlaka.
Gaz (spaliny) po umyciu trafia do komory odazotowania, w której z tlenków azotu w sposób katalityczny otrzymywany jest azot i woda. Oczyszczony gaz (spaliny) opuszcza spalarnię poprzez 126 metrowy komin.
W procesie spalania odpadów w ciągu roku (ok. 250 000 ton) spalarnia produkuje 40 000 megawatogodzin (Mgh) energii elektrycznej i 470 000 megawatogodzin (Mgh) energii cieplnej, która oprócz szpitala AKH wystarcza na ogrzanie 60 000 mieszkań w Wiedniu. Ponadto odzyskiwany jest złom żelaza w ilości 6000 ton.
Produktem ubocznym jest 60 000 ton szlaki, popiołu i pyłu filtrowego. Szlaka jest składowana na powierzchni ziemi w północnej części na ul. Rautenweg (na największym składowisku odpadów w Austrii, czynnym od ponad 50 lat). Natomiast pył jest składowany w nieczynnych kopalniach w Niemczech.
Spalarnia ma certyfikaty bezpieczeństwa OHSAS 18001:1999, jakości ISO 9001:2000 i ekologii ISO 14001:2004, EMAS II. Aktualne wartości emitowanych spalin są dostępne pod adresem:
https://www.wienenergie.at/eportal/ep/contentView.do/pageTypeId/11893/programId/63250/contentTypeId/1001/channelId/-25573/contentId/21962
Spalarnia Spittelau jest znana w świecie. Tak bardzo się spodobała burmistrzowi Osaki, który zwiedził spalarnię w 1995 roku, że „siostrzana” spalarnia odpadów w Osace została uruchomiona w 2001 roku.
Tekst: Wien Energie
Tłumaczenie: Leopold Stempowski
* Szlaka (żużel) — produkt odpadowy procesów hutniczych metali, stop zawierający zanieczyszczenia rud, topniki i pewną ilość tlenków metali, a w tym wypadku jest to pozostałość po spaleniu odpadów; szlaka stanowi masę szklistego spieczonego popiołu.
** Sedymentacja – proces opadania części ciała stałego z zawiesiny, dzięki działaniu siły grawitacji.
Tekst oryginału:
https://www.wienenergie.at/eportal/ep/channelView.do/pageTypeId/11893/channelId/-25573
Fotografie: Google Earth, Wien Energie, Michael Kipniuk
EDUSCIENCE dziękuje za wykonanie i udostępnienie zdjęć p. Michaelowi Kipniukowi.
Galeria zdjęć
