Kiedy myślimy o kwiatach, przed naszymi oczami pojawia się cała paleta kolorów. Czy zawsze o kolorze kwiatu decyduje informacja zapisana w jego DNA? Czy możemy wymusić na kwiatach zmianę barwy? Tak, ale w jaki sposób? Do eksperymentu będą potrzebne kwiaty w jasnych kolorach i barwniki, np. spożywcze.

Jeszcze kilkanaście lat temu, nie było w kwiaciarniach róży w kolorze niebieskim – obecnie taka róża nie jest już dla nas żadnym zaskoczeniem. Aby móc zmienić barwę kwiatu, niekoniecznie trzeba być genetykiem lub biotechnologiem, wystarczy być człowiekiem z pasją, lubiącym eksperymentować. Każdy eksperymentator stawia sobie pytania: Co się stanie, jeśli…? Co by było, gdyby…? itp. Wiemy, że kwiaty potrzebują do życia wody, więc co się stanie, jeśli zamiast do czystej wody wstawimy kwiatek do wody zabarwionej barwnikiem? Jako barwnika możemy użyć atramentu w dowolnym kolorze, czerwieni kongo, błękitu metylenowego lub dowolnego barwnika spożywczego, np. pozostałego po barwieniu jaj wielkanocnych. Należy pamiętać o tym, że użyty barwnik powinien dobrze mieszać się z wodą. Kwiat wstawiony do zabarwionej wody, zaczyna stopniowo w ciągu kilku godzin zmieniać kolor. Efekt jest najlepiej widoczny jeśli użyjemy do barwienia białych kwiatów, które można zebrać na łące lub w ogrodzie. W zależności od użytego barwnika otrzymamy między innymi kwiaty w kolorze niebieskim (błękit metylenowy, niebieski atrament lub barwnik spożywczy) lub w różnych odcieniach czerwieni (czerwień kongo, czerwony atrament lub barwnik spożywczy). Barwnik, którego użyjemy do przebarwienia rośliny może wpłynąć na obniżenie jej trwałości i roślina w krótkim czasie zwiędnie.

Opisane doświadczenie jest możliwe dzięki zjawiskom kapilarnym, do których zaliczamy przepływ wody w roślinach. Rośliny posiadają wiązki przewodzące, czyli bardzo wąskie szczeliny przebiegające od korzeni do łodyg i liści. Kwiatek zasysa zabarwioną wodę do góry dzięki ruchom kapilarnym, co oznacza, że cząsteczki wody, wnikając w bardzo wąskie szczeliny, podciągają kolejne cząsteczki i zabarwiona woda podchodzi ku górze. W efekcie kwiat zmienia kolor.

Można spróbować wstawić kwiat kolejno do różnych barwników albo przeciąć łodygę wzdłuż na kilka części i każdą zanurzyć w innym barwniku. Co się wtedy stanie? Sprawdźcie sami.

Ciekawym przykładem rośliny, na której kolor kwiatów możemy wpływać jest hortensja ogrodowa. Kolor jej kwiatów zależy od pH (kwasowości/zasadowości) gleby, na której rośnie. Jeśli roślinę zasadzimy na glebie o odczynie kwasowym, czyli niskim pH, to będzie ona miała kwiaty koloru niebieskiego. Z kolei na glebie zasadowej, charakteryzującej się wysoką wartością pH, ta sama roślina będzie miała różowe kwiaty.

Tekst: Magdalena Kołodziejska

Galeria zdjęć