.jpg)
Zasady stratygrafii
Osoba, która chce analizować odsłonięcia skał w terenie, czy po prostu jest ciekawa dlaczego warstwy układają się tak, a nie inaczej muszą pamiętać o kilku bardzo ważnych zasadach, którymi rządzi się przyroda.
Takimi zasadami są zasady stratygrafii.
Stratygrafia to dział geologii zajmującej się ustalaniem wieku i przyczyn rozmieszczenia skał w skorupie ziemskiej.
Cztery najważniejsze zasady stworzył w XVII wieku Nicolas Steno, który jest uważany za ojca współczesnej stratygrafii.
Zasada superpozycji. Jest to zasada pozwalająca na
ustalenie wieku względnego skał. Mówi ona, że jeśli seria skalna (złożona ze
skał osadowych) jest niezaburzona, to najstarsze skały
znajdują się w dolnej części profilu, a każda położona wyżej jest kolejno
młodsza od poprzedniej.
Zasada następstwa organizmów. Mówi ona o tym, że pewne grupy organizmów pojawiają się i wymierają w pewnym określonym zakresie czasu. Zasada ta została później doprecyzowana przez Jamesa Huttona. Dzięki tej zasadzie powstało pojęcie skamieniałości przewodniej, czyli szczątków, bądź śladów organizmów, które występowały w bardzo wąskim zakresie czasu i były bardzo rozpowszechnione. Skamieniałość przewodnia zatem pozwala nam określić wiek skały, w której została znaleziona.
Zasada pierwotnie poziomego zalegania. Jest ona bardzo ważna, ponieważ mówi o tym, że każda warstwa skał osadowych, która powstała zalegała poziomo. Dzięki temu wiemy, że wszelkie odchylenia, zaburzenia tego zalegania wskazują na procesy geologiczne, które musiały mieć na nią wpływ, takie jak np. fałdowania w czasie formowania się gór. Jeśli jakieś warstwy leżą poziomo, to są one zazwyczaj pierwotne i dają nam wiedzę na temat tego jak wyglądał świat w momencie tworzenia się tych warstw skalnych.
Zasada obocznej ciągłości warstw mówi, że "materiał budujący wszelkie warstwy rozciąga się na powierzchni ziemi , chyba że jakaś inna masa je ogranicza". Zasada ta wskazuje, że warstwy rozciągają się poziomo we wszystkich kierunkach aż po punkty, w których zupełnie ulegają wyklinowaniu lub sięgają po brzegi pierwotnych basenów w których te skały powstały. Czyli warstwa jest tworem trójwymiarowym, choć najczęściej widzimy jej tylko jedną powierzchnię - albo boczną, albo wierzchnią.
Choć dzisiaj wydaje nam się, że te zasady są oczywiste i trywialne, to ich powstanie doprowadziło do znacznej ewolucji poglądów na świat skał i dalszy rozwój nauk geologicznych. Bez pomysłów Nicolasa Steno nie wiedzielibyśmy dzisiaj tak wiele na temat wieku Ziemi i jej rozwoju.
Galeria zdjęć
