Mieszkańcy arktycznych wód
Pomimo surowego klimatu panującego w Arktyce, zarówno na lądzie, jak i w morzu można spotkać wiele gatunków zwierząt. Morsy z pewnością należą do tych najbardziej rozpoznawalnych.
Niedawno pisaliśmy o licznie występujących w Arktyce kilku gatunkach fok. Morsa co prawda nie tak łatwo spotkać (do Hornsundu bardzo rzadko zaglądają), ale warto poświęcić im nieco uwagi.
Morsy to zwierzęta stadne, o imponującym wyglądzie – długość ciała u samców wynosi 3-3,5 metra (ważą do 1500 kg!), a u samic – ok. 2,5 metra przy wadze 900 kg. Oprócz morsów żyjących w Arktyce, w tym na Svalbardzie, wyróżnia się dwa podgatunki morsa, które zamieszkują Ocean Spokojny i Ocean Atlantycki. Chociaż nie posiadają małżowin usznych jak foki, odpowiednio zbudowane płetwy jak u uchatek umożliwiają im w miarę zgrabne poruszanie się na lądzie.
Jednak to, co jest cechą charakterystyczną u morsów i co niestety było przyczyną licznych polowań na nie, to imponujące ciosy, które posiadają zarówno samce, jak i samice. U samców kły są bardziej rozwinięte, długość tych największych może osiągać metr i wagę ok. 5 kg.
Historia polowań na morsy sięga XVII wieku, kiedy to po raz pierwszy spotkano te zwierzęta na Wyspie Barentsa i od tego czasu, przez ponad trzy wieki, tępiono je w celu pozyskania cennych kłów. W wyniku systematycznych polowań, populacja morsów żyjących na terenie Svalbardu dramatycznie się zmniejszyła i zwierzętom groziło wyginięcie.
Ten problem rozwiązano dopiero w XX wieku, kiedy svalbardzka populacja liczyła zaledwie kilkaset sztuk - w 1952 roku wprowadzono całkowity zakaz polowań na morsy, sam zaś gatunek uznano za zagrożony wyginięciem.
Pomimo starań ze strony rządu norweskiego, liczebność morsów na Svalbardzie wzrasta bardzo powoli i obecnie wynosi ok. 2000 sztuk. Pocieszający jednak jest fakt, że morsy coraz częściej są obserwowane w miejscach, gdzie licznie występowały przed wiekami.
