Magiczne miejsce „Baranówka”
Taki tytuł nosi zbór wspomnień wydany przez Uniwersytet Wrocławski z okazji 40-lecia Stacji Polarnej im. Stanisława Baranowskiego na Spitsbergenie. Jako że miejsce to również nam staje się bliskie postanowiliśmy przybliżyć Wam historię i współczesność „Baranówki”.
Pomysłodawcą i budowniczym Stacji był dr Stanisław Baranowski. "Baranówka" zlokalizowana jest u podnóża wału moreny czołowej lodowca Werenskiolda, którego badania były głównym powodem zlokalizowania jej w tym miejscu. Stację zbudowano w 1971.
Elementy jej konstrukcji przypłynęły z Polski statkiem "Jan Turlejski". Z brzegu gdzie zostały wyładowane były transportowane ok 1,5 km przy pomocy motocykla i niewielkiej przyczepy - w ten sposób przewieziono ok 4 T elementów i materiałów budowlanych. Po ok 3,5 miesiąca ekspedycji, która oprócz zadań budowlanych miała również zadania naukowe, powstał liczący blisko 30 m2 budynek Stacji.
W późniejszych latach "Baranówka" była kilkukrotnie rozbudowywana i przebudowywana. I tak w 1973 dobudowano pomieszczenie pomyślane jako sauna, które zostało przekształcone na łazienkę oraz magazyn żywności.W tym samym roku wykonano ocieplenie ścian i podłóg płytami pilśniowymi, zamontowano nowy piec oraz system podgrzewania wody a żółty pierwotnie kolor ścian zewnętrznych zastąpiono zielonym. W 1974 r. obok stacji powstał niewielki budynek przeznaczony do zainstalowania agregatu prądotwórczego. W 1979 budynek został podniesiony, a płaski dach zastąpiono dwuspadowym. Dzięki temu powstało pomieszczenie, w którym może nocować kilka dodatkowych osób. W następnym roku dobudowano przedsionek.
Do lat 90-tych Stacja stanowiła zaplecze dla wrocławskich ekspedycji polarnych. Ich działalność koncentrowała się głównie na badaniach lodowca oraz przedpola lodowca Werenskiolda. W latach 90-tych działalność Uniwersytetu Wrocławskiego znacznie osłabła a w Stacji na kilka lat "zadomowili" się czescy glacjospeleolodzy kiereowani przez Josepha Rehaka. W tym czasie Baranówka została podniesiona, dzięki czemu przestała być zalewana przez wody potoku Brategg, zmieniono również poszycie dachu na blaszane.
Od roku 2000 do "Baranówki" wrócili naukowcy wrocławscy. Obecnie co roku prowadzane są szeroko zakrojone badania z zakresu glacjoklimatologii, geomorfologii, geologii, hydrologii, gleboznawstwa, ichtiologi, botaniki, mikrobiologii. W wyprawach Uniwersytetu Wrocławskiego biorą i brali również udział naukowcy z wielu innych instytucji naukowych w Polsce.
źródło: Magiczne miejsce "Baranówka". Zbiór wspomnień w 40-lecie Stacji Polarnej im. Stanisława Baranowskiego na Spitsbergenie, redakcja: Krzysztof Migała, Jerzy Pereyma, Jacek Piasecki, Wrocław 2011
