Jak duży może być kwiat?

Co to jest kwiat? Punktem wyjścia będzie definicja – kwiat jest organem roślin nasiennych, w którym wykształcają się wyspecjalizowane elementy służące do rozmnażania. Stanowi fragment pędu o ograniczonym wzroście ze skupieniem liści płodnych i płonnych, służących odpowiednio, bezpośrednio i pośrednio do rozmnażania płciowego (generatywnego). Kwiat charakterystyczny dla roślin nasiennych (czyli kwiatowych) jest odpowiednikiem kłosa zarodnionośnego (sporofilostanu) roślin ewolucyjnie starszych. Jeśli odwołamy się do naszych skojarzeń to kwiat jest najpiękniejszą częścią rośliny. Często również niezwykle pięknie pachnącą. Ale czy zawsze tak jest?

Kwiaty potrafią przybierać niezwykłe kształty i barwy. Czasem są bardzo maleńkie (wtedy zazwyczaj rozwija się ich bardzo dużo), czasem zaś ich rozmiary mogą imponować. Mogą upodabniać się nawet do zwierząt lub padliny i niestety często takim kwiatom towarzyszy niezwykle nieprzyjemna woń. A więc jakie są te najbardziej ekstremalne kwiaty?

Największe pojedyncze kwiaty świata należą do gatunku bukietnica Arnolda (Rafflesia arnoldii). Bukietnica jest gatunkiem wieloletniej rośliny pasożytniczej (dlatego nie znajdziemy jej liści) i należy do botanicznej rodziny bukietnicowatych. Roślinę tę spotkać można w jej naturalnym środowisku w wilgotnych lasach tropikalnych Borneo i Sumatry. Rafflezja odkryta została w 1821 r. przez dr. Josepha Arnolda orazgubernatora Stamforda Rafflesa i na ich cześć została nazwana. Roślina ta pasożytuje na krzewach spokrewnionych z winoroślą, dlatego sama nie wytwarza korzeni, łodyg ani liści, korzysta bowiem z organów swojego żywiciela. Zasłynęła w świecie botanicznym posiadaniem największego kwiatu, który składa się z pięciu czerwonych, mięsistych płatków. Każdy z pomarańczowo-brązowych płatków osiąga pół metra długości i ponad 2 centymetry grubości! Jego wymiary to 80–100 cm średnicy i ok. 10 kg masy. Kwiat wydziela cuchnący zapach gnijącej padliny, który wabi zapylające go muchówki. Kwitnie przez 5–7 dni raz na kilka lat. Z powodu odoru nazywany jest przez mieszkańców Sumatry „trupim kwiatem”.

Czasem za największy kwiat uważany jest kwiatostan dziwidła olbrzymiego (Amorphophallus titanum). Jednak jest to podejście błędne, ponieważ nie jest to kwiat, a kwiatostan. Kwiatostan tej rośliny osiąga 2 i pół metra wysokości i masę 75 kilogramów. Jego zapach jest tak odrażający, że odwiedzający ogrody botaniczne, w których ta niezwykła roślina kwitnie, podziwiają go w maskach. Należy jednak pamiętać, że ani nie jest to kwiat (choć trochę tak wygląda), ani nie jest to w istocie największy kwiatostan.

Największy kwiatostan ma bowiem południowoamerykański przedstawiciel bromeliowatych (bliskiego kuzyna ananasa) puja Ramondiego (Puya raimondii). Potężny kwiatostan tego gatunku wznosi się na wysokość około 9 metrów i kwitnie nieprzerwanie przez 50 do 100 lat! Puja należy do roślin zielnych, występuje endemicznie w wyższych partiach Andów peruwiańskich i boliwijskich (na wysokości 3200 do 4800 m n.p.m.). Jest największym przedstawicielem swojej rodziny. Gatunek jest zagrożony wyginięciem, nazwany został na cześć odkrywcy – Antonia Raimondi. Roślina może żyć ponad 100 lat, po zakwitnięciu obumiera.

Najdłużej kwitnące pojedyncze kwiaty, które kwitną nieprzerwanie mają storczyki. U gatunku Odontoglossum rossi kwiat utrzymuje się aż przez 80 dni.

Najmniejsze kwiaty świata o średnicy zaledwie 0,35 mm ma drobny przedstawiciel pokrzywowatych Pilea microphylla. Kwiaty najmniejszej rośliny kwiatowej – wolfii (Wolffia angusta) są około dwukrotnie większe – mają średnicę aż 0,6 mm. Do posiadających małe, ale przepiękne kwiaty należy gatunek storczyka – Platystele jungermannoides – z kwiatami o średnicy zaledwie 1 mm.